-
1 pater
păter, tris (old gen PATRVS. Inscr Corp. Lat. 1469; dat PATRE, ib 182), m. [Sanscr. root pā, to nourish, protect; Lat. pasco; hence, Zend, patar, protector; Gr. patêr; Sanscr pitri; Engl. father; Germ. Vater], a father, sire.I.Lit. Aes. Ehem, pater mi, tu hic eras? De Tuus hercle vero et animo et patura pater, Ter. Ad. 5, 7, 3:II.patre certo nasci,
Cic. Rosc. Am. 16, 46:Servius Tullius captivā Corniculanā natus, patre nullo, matre servā,
i. e. by an unknown father, Liv. 4, 3:SI PATER FILIVM TER VENVM DVIT FILIVS A PATRE LIBER ESTO, Lex XII. Tab.: CORNELIVS SCIPIO BARBATVS GNAIVOD PATRE PROGNATVS, Epit. of the Scipios: ego a patre ita eram deductus,
by my father, Cic. Lael. 1, 1:aliquem patris loco colere debere,
id. Phil. 2, 38, 99.—Transf.A.The father as head and rep resentative of the household, esp., paterfamilias and paterfamiliae:B.pauci milites patresque familiae recepti,
Caes. B. C. 2, 44:quemeunque patrem familiae arripuissetis,
Cic. de Or. 1, 43; v. familia.—In plur.: patres, fathers, forefathers:C.patrum nostrorum aetas,
Cic. Or. 5, 18:memoria patrum,
id. de Or. 1, 40, 181:apud patres nostros,
id. Off. 3, 11, 47:patres majoresque nostri,
id. Div. in Caecil. 21, 69:Dominus Deus patrum vestrorum, Vulg Exod 3, 15: descenderunt patres tui in Aegyptum,
id. Deut. 10, 22.—So in sing (eccl. Lat.): dixitque Jacob;Deus patris mei Abraham, etc.,
Vulg. Gen. 32, 9: quod juravit ad Abra. [p. 1314] ham patrem nostrūm, id. Luc. 1, 73.—PATRES for parentes, parents, Inscr. Grut. 707, 5; 656, 2; 692, 1; 704, 1.—D.As a title of honor, father. —Of a deity, esp. of Jupiter: divum pater atque hominum rex, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 179 Vahl.); cf.: pater optime Olimpi, id. ap. Oros. 6, 1 (Ann. v. 198 ib.):E.ipse pater mediā nimborum in nocte coruscā Fulmina molitur dextrā,
Verg. G. 1, 328:Gradivumque patrem Geticis qui praesidet arvis,
id. A. 3, 35:pater Lemnius,
i. e. Vulcan, id. ib. 8, 454:Bacche pater,
Hor. C. 3, 3, 13; cf.Lenaeus,
i. e. Bacchus, Verg. G. 2, 7:pater Silvane,
Hor. Epod. 2, 21: Quirine pater, Enn. ap. Non. 120, 1 (Ann. v. 121 Vahl.): pater Tiberine, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.); of the Tiber, Liv. 2, 10:Apenninus,
Verg. A. 12, 703 Wagner:pater Aeneas,
id. ib. 1, 699.—Of the creative or generative powers of nature as deities:pater Aether,
Lucr. 1, 250: aequoreus, i. e. Ocean, Col. poët. 10, 200.—As an honorable designation applied to senators:principes, qui appellati sunt propter caritatem patres,
Cic. Rep. 2, 8, 14:patres ab honore patriciique progenies eorum appellati,
Liv. 1, 8.—Hence, patres = patricii, opp. to plebeii:quā re ad patres censeo revertare: plebeii quam fuerint importuni, vides,
Cic. Fam. 9, 21, 3 fin.:patres conscripti, v. conscribo: pater patrum, pater sacrorum, pater nomimus, the title given to the high-priest of Mithras,
Inscr. Grut. 28, 2; 315, 5; 1102, 2; Inscr. Orell. 5059: patratus, v. h. v. under patro, P. a.—Of the founder of a school:Zeno, pater Stoicorum,
Cic. N. D. 3, 9, 23;of a teacher, as a source or creator: Isocrates pater eloquentiae,
Cic. de Or. 2, 3, 10:Herodotus pater historiae,
id. Leg. 1, 1, 5: pater patriae, the father of his country, of Cicero, Cic. Pis. 3, 6:quem Q. Catulus, quem multi alii saepe in senatu patrem patriae nominarant,
id. Sest. 57, 121; cf.:Roma patrem patriae Ciceronem libera dixit,
Juv. 8, 245.—So of Marius:C. Marium quem vere patrem patriae... possumus dicere,
Cic. Rab. Perd. 10, 27;of Trajan, and other emperors: at tu etiam nomen patris patriae recusabas,
Plin. Pan. 21; cf. Sen. Clem. 1, 14, 2; Suet. Caes. 76; id. Tib. 26; id. Ner. 8; cf.also: pater senatūs,
Tac. A. 11, 25; Ov. F. 2, 127; id. Tr. 2, 39; 181; id. P. 1, 1, 36:pater orbis,
id. F. 3, 72; Stat. S. 1, 4, 95; 4, 8, 20.—As a term of respect:pater Aeneas,
Verg. A. 5, 348;esp., to an old man,
Plaut. Most. 4, 2, 36; Verg. A. 5, 521; so id. ib. 533.—In eccl. Lat., the Supreme Being, God:* F.sicut enim Pater habet vitam in semet ipso,
Vulg. Joan. 5, 26:confiteor tibi, Pater Domine caeli et terrae,
id. Luc. 10, 21:Pater caelestis,
id. Matt. 5, 48; 18, 35:Pater vester qui in caelis est,
id. ib. 23, 9:Pater noster, qui es in caelis,
id. ib. 6, 9:adorabunt Patrem,
id. Joan. 4, 23; id. Act. 1, 7 saep.—Pater cenae, the host, Hor. S. 2, 8, 7:G.misericordiarum,
Vulg. 2 Cor. 1, 3. —Hence, by way of opposition, *Pater esuritionum, the father of hunger-pains, said of a very poor man who suffers from hunger, Cat. 21, 1.—H.
Перевод: с латинского на английский
с английского на латинский- С английского на:
- Латинский
- С латинского на:
- Английский